ლეპტოსპიროზი leptospirosis
ლეპტოსპიროზი – მწვავე ინფექციური დაავადება, რომლის გამომწვევია ლეპტოსპირების სხვადასხვა სახეობები. ხასიათდება ზოგადი ინტოქსიკაციით, ცხელებით, თირკმელების, ღვიძლის, ნერვული სისტემისა და კუნთების დაზიანებით. მძიმე ფორმების დროს ვითარდება თირკმლის მწვავე უკმარისობა, სიყვითლე და ჰემორაგიული სინდრომი. მიეკუთვნება ზოონოზებს ბუნებრივი კეროვნებით. ადამიანის დასნებოვნება ხდება დაბინძურებული წყალსატევებიდან, იშვიათად საკვები პროდუქტებიდან ან დაინფიცირებულ ცხოველებთან კონტაქტის დროს.
ლეპტოსპიროზი – ეტიოლოგია, პათოგენეზი. ლეპტოსპირები წყალსატევებში ძლებენ 25 დღე, სწრაფად იღუპებიან გაცხელებისას, გამოშრობისას, მარილის, შაქრის დამატებისას.საკვებ პროდუქტებზე ძლებენ 1-2 დღე. ლეპტოსპირები მგრძნობიარენი არიან პენიცილინის, ტეტრაციკლინების, ლევოცმიცეტინის მიმართ. ინფექციის შეჭრის კარია კანი. ლეპტოსპირები აღწევენ მიკროტრავმიდან დაინფიცირებულ წყალთან კონტაქტის დროს. შესაძლებელია შეღწევა საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის ლორწოვანი გარსებიდან. დაავადების სიმძიმე დამოკიდებულია მიკროორგანიზმის რეაქტიულობაზე და არა ლეპტოსპირების სეროტიპზე. დაავადების პირველი კვირის განმავლობაში ლეპტოსპირები ვლინდებიან სისხლში.
ლეპტოსპიროზი – სიმპტომები, მიმდინარეობა. ინკუბაციური პერიოდი გრძელდება 4-დან 14 დღემდე. (ხშირად 7-9 დღე). დაავადება იწყება მწვავედ, რაიმე პროდრომული სიმპტომების გარეშე. ვლინდება ძლიერი შემცივნება, სხეულის ტემპერატურა პირველივე დღეებშივე აღწევს 39-40 გრადუსს. ავადმყოფები უჩივიან თავის ტკივილის, უძილობას, უმადობას, კუნთების ტკივილს, განსაკუთრებით კანჭის კუნთებისა. ტკივილი კუნთებში იმდენად ძლიერია, რომ ავადმყოფებს სიარული უძნელდებათ. პალპაციით აღინიშნება კუნთების გამოხატული მტკივნეულობა. სახისა და კისრის კანი ჰიპერემიულია; ცხელება გრძელდება 5-10 დღე, ზოგიერთ ავადმყოფთან კი აღინიშნება ცხელების მეორე ტალღა. დაავადების მძიმე ფორმების დროს მე-3-5 დღიდან ვლინდება სკლერებისა და კანის საფარველის იქტერულობა. ამავე პერიოდში ავადმყოფთა 20-50%-ში წარმოიქმნება პოლიმორფული ეგზანთემა. მძიმე ფორმები ხასიათდებიან ჰემორაგიული სინდრომით (პეტექიური გამონაყარი, სისხლჩაქცევა სკლერაში, სიხლჩაქცევები ინექციის ადგილებზე, ცხვირიდან სისხლდენა და სხვ.) ამასთან გვხვდება მძიმე ფორმები ლეტალური გამოსავლით, ურემიის გამო, რომლის დროსაც ადგილი არა აქვს სიყვითლესა და ჰემორაგიულ სინდრომს. მე-5 დღიდან აღინიშნება ღვიძლისა და ელენთის გადიდება. შესაძლებელია გამოვლინდეს მენინგეალური სინდრომი. სისხლში – ნეიტროფილური ლეიოციტოზი, ედსის მომატება. მსუბუქი ფორმები მიმდინარეობს 2-3 დღიანი ცხელებით, ზოგადი ინტოქსიკაციის ზომიერად გამოხატული სიმპტომებით.
ლეპტოსპიროზი – გართულებები: მენინგიტი, ენცეფალიტი, მიელიტი, ირიტები, ირიდოციკლიტები, თირკმლის მწვავე უკმარისობა, პნევმონია, ოტიტი და სხვ. აუცილებელია დიფერენციალური დიაგნოზის გატარება გრიპთან, ჰემორაგიულ ცხელებასთან თირკმლისმიერი სინდრომით, ფსევდოტუბერკულოზთან, ინფექციურ მონონუკლეოზთან, ტიფისმაგვარ დაავადებებთან. დაავადების დამადასტურებელია გამომწვევის გამოყოფა ან სპეციფიკური ანტისხეულების ტიტრის მატება. გამოჯანმრთელების შემდეგ ფორმირდება ხანგრძლივი იმუნიტეტი.
ლეპტოსპიროზი – პროგნოზი დაავადების მძიმე ფორმების დროს სერიოზულია.
ლიტერატურა, წყაროები, გაფრთხილება
- გაფრთხილება
- დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
- დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით.
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი
ლეპტოსპიროზი – მწვავე ინფექციური დაავადება, რომლის გამომწვევია ლეპტოსპირების სხვადასხვა სახეობები. ხასიათდება ზოგადი ინტოქსიკაციით, ცხელებით, თირკმელების, ღვიძლის, ნერვული სისტემის და კუნთების დაზიანებით. მძიმე ფორმების დროს აღინიშნება თირკმლის მწვავე უკმარისობა, სიყვითლე და ჰემორაგიული სინდრომი. მიეკუთვნება ზოონოზებს ბუნებრივი კეროვნებით. ადამიანის დასნებოვნება ხდება დაბინძურებული წყალსატევებიდან, იშვიათად საკვები პროდუქტებიდან ან დაინფიცირებულ ცხოველებთან კონტაქტის დროს.