ვირუსული ენცეფალიტები

ვირუსული ენცეფალიტები viral encephalitis

ვირუსული ენცეფალიტები ნეიროტროპული ვირუსებით გამოწვეული დაავადებების ჯგუფი.

ვირუსული ენცეფალიტები – ენცეფალტი ტკიპისმიერი

მწვავე ვირუსული დაავადება, რომელიც ხასიათდება თავისა და ზურგის ტვინის რუხი ნივთიერების დაზიანებით. ინფექციის რეზერვუარი და წყაროა ველური ცხოველები (უპირატესად მღრღნელები) და ტკიპები. დაინფიცირება შესაძლებელია არა მხოლოდ ტკიპის მიკვრისას, არამედ დაინფიცირებული თხის რძის მიღების დროს.

ვირუსული ენცეფალიტები – ენცეფალტი ტკიპისმიერი. ეტიოლოგია, პათოგენეზი

გამომწვევი მიეკუთვნება არბოვირუსებს. ინფექციის კარია კანის საფარველი (ტკიპების მიკვრისას) ან საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის ლორწოვანი გარსი (ალიმენტური დასნებოვნებისას). ვირუსები ჰემატოგენურად აღწევს ცენტრალურ ნერვულ სისტემაში, იწვევს გამოხატულ ცვლილებებს ზურგის ტვინის კისრის ნაწილის წინა რქების ნერვულ უჯრედებში და მოგრძო ტვინის ბირთვებში.

ვირუსული ენცეფალიტები – ენცეფალტი ტკიპისმიერი. სიმპტომები, მიმდინარეობა

ინკუბაციური პერიოდის ხანგრძლივობა შეადგენს 8 – 14 დღეს. დაავადება იწყება მწვავედ, ტემპერატურის სწრაფი მომატებით 40 გრადუსამდე, ამ დონეზე ტემპერატურა შენარჩუნებულია 5 – 7 დღე. დაავადების პირველი 2 – 3 დღის განმავლობაში აღინიშნება თავის მკვეთრი ტკივილი, ტეხვის შეგრძნება მთელ სხეულში, ერთჯერადი ან განმეორებითი ღებინება. სახე ჰიპერემიულია, ვითარდება კონიუნქტივის სისხლძარღვების ინექცია. მძიმე შემთხვევებში შესაძლებელია გონების დაბინდვა, მენინგიალური სიმპტომები. სისხლში – ანეოზინოფილია, ლიმფოპენია. ზურგის ტვინის არხის პუნქციისას, სითხე გამოდის მომატებული წნევით, მასში გაზრდილია ცილებისა და ფორმიანი ელემენტების შემცველობა, პანდის რეაქცია დადებითია. დაავადება ჩვეულებრივ მთავრდება სრული გამოჯანმრთელებით; თუმცა ზოგიერთ ავადმყოფს დაავადების მე – 3 – მე – 4 დღიდან უვითარდება კისრისა და მხრის სარტყლის კუნთებიდამბლა, რასაც მოჰყვება მუსკულატურის ატროფია. დროული და ენერგიული მკურნალობის ფონზე, კუნთებიპარეზები და დამბლები უკუგანვითარებას განიცდიან, თუმცა რიგ შემთხვევებში აღნიშნული პროცესები შეუქცევადი ხდება. ზოგიერთ შემთხვევებში კისრის და მხრის სარტყლის კუნთების დამბლები და პარეზები შესაძლოა შერწყმული იყოს თავის ქალის ნერვების ბირთვების დაზიანებასთან (გაურკვეველი საუბარი, ყლაპვის გაძნელება). ზოგჯერ აღინიშნება დაავადების საწყისი პერიოდის წაშლილი ფორმები, თუმცა მათ მოგვიანებით მაინც ცვლის პარეზები და დამბლები. შესაძლებელია ლეტალური გამოსავლებიც, რაც განპირობებულია სუნთქვისა და სისხლის მიმოქცევის მძიმე დაღვევებით.

ვირუსული ენცეფალიტები – ენცეფალტი ტკიპისმიერი. დიაგნოსტიკისათვის

გარკვეული მნიშვნელობა აქვს ეპიდემიოლოგიურ მონაცემებს (სეზონურობა, ტკიპის მიკვრა, ენდემურ კერაში ყოფნა), ნევრული სისტემის დამახასიათებელ დაზიანებას. დიაგნოზის დასაზუსტებლად მიმართავენ სეროლოგიურ რეაქციებს.

ვირუსული ენცეფალიტებიენცეფალტი ტკიპისმიერი. მკურნალობა

მკაცრი წოლითი რეჟიმი: მსუბუქი ფორმის დროს 7-10 დღე, საშუალო სიმძიმის დროს 2-3 კვირა, მძიმე ფორმის დროს – მნიშვნელოვნად მეტი. მკურნალობის პირველ 3 დღეს შეჰყავთ ენცეფალიტის საწინააღმდეგო გამაგლობულინი 3-6 მლ/კუნთებში; ოქსიგენოთერაპია, ვიტამინები. ენცეფალიტის განვითარების დროს ინიშნება პრედნიზოლონი 40-60 მგ, შარდმდენები. რეკონვალესცენციის პერიოდში პარეზებისა და დამბლის არსებობისას ტარდება ორთოპედული მკურნალობა. პროგნოზი თანამედროვე მკურნალობის დროს მნიშვნელოვნად გაუმჯობესებულია. ცალკეულ ავადმყოფებთან შესაძლებელია შრომისუნარინობის მყარი დaრღვევები, ნერვული სისტემის დაზიანების ნარჩენი მოვლენების შედეგად.

ვირუსული ენცეფალიტებიენცეფალტი ტკიპისმიერი. პროფილაქტიკა

ტკიპის მიკვრისას ტარდება ენცეფალიტის საწინააღმდეგო გამაგლობულინის შეყვანა (მოზრდილებში 3 მლ, ბავშვებში 1,5-2 მლ). ჩვენების მიხედვით ტარდება პროფილაქტიკური ვაქცინაცია. კოღოსმიერი ენცეფალიტი (იაპონური) – გამომწვევია სპეციფიკური ვირუსი, რომელიც გადააქვთ განსაკუთრებული სახის კოღოებს. კლინიკური სურათისათვის დამახასიათებელია ენცეფალური სინდრომის გამოხატულება, გონების ღრმა დაბინდვა. სისხლში აღინიშნება მაღალი ლეიკოციტოზი; სიკდვილიანობა ცალკეული აფეთქებების დროს შეადგენს 10% – ს; სრული გამოჯანმრთელება აღინიშნება დაავადებულთა ნახევარში. ეკონომოს ლეთარგიული ენცეფალიტის მწვავე სტადია აღინიშნება როგორც ჰიპერსომნული ოფთალმოპლეგია. ეკონომოს დაავადების ჭეშმარიტი შემთხვევები ამჟამად არ გვხვდება.

პარაინფექციური და პოსვაქცინური ენცეფალიტები (მენინგოენცეფალომიელიტები). ეტიოლოგია, პათოგენეზი

გადამწყვეტია ალერიული რეაქციები. ნერვული სისტემის მხრივ პარაინფექციური გართულებები აღინიშნება თითქმის ყველა ცნობილი ინფექციების დროს. პარაინფექციური და პოსტვაქცინური გართულებების ნევროლოგიურ სინდრომს, როგორც წესი, არა აქვს რაიმე სპეციფიკური ნიშნები, მისი ხასიათი დამოკიდებულია ძირითად დაავადებაზე.

ენცეფალომიელიტი ანტირაბიული აცრების დროს

ჩვეულებრივ კონსტანტირებულია ნევროლოგიური გართულებების 2 – 3 შემთხვევა 10 ათას ადამიანზე, რომლებმაც მიიღეს ანტირაბიული ვაქცინა. აცრის შემდგომი გაფანტული ენცეფალომიელიტი წარმოიქმნება ჩვეულებრივ ანტირაბიული ვაქცინის რამდენიმე ინექციის შემდეგ. განსაკუთრებით კანონზომიერია განივი მიელიტის განვითარება თავის ტვინის სხვადასხვა ნაწილების დაზიანების ფონზე. მკურნალობა სიმპტომატურია: გამოიყენება დიდი დოზებით გლუკოკორტიკოიდები. მძიმე შემთხვევებში ინიშნება ანტიბიოტიკები სუპერინფექციის პროფილაქტიკისათვის.

ინფექციური დაავადებები


ლიტერატურა, წყაროები, გაფრთხილება

  • გაფრთხილება
  • დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
  • დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით.

.