აგრანულოციტოზი

აგრანულოციტოზი agranulocytosis

აგრანულოციტოზისისხლში ლეიკოციტების რიცხვის (1 მკმ-ში 1000-ზე ნაკლები) ან გრანულოციტების რიცხვის (სისხლის 1 მკმ-ში 750-ზე ნაკლები) შემცირება. აგრანულოციტოზი, როგორც წესი, წარმოადგენს რომელიმე ზოგადი დაავადების სინდრომს. უფრო ხშირად გვხვდება მიელოტოქსიკური და იმუნური აგრანულოციტოზი.

ეს უკანასკნელო შესაძლებელია განპირობებული იყოს ავტოანტისხეულების (მაგალითად სისტემური წითელი მგლურას დროს) და ანტისხეულების გაჩენით გრანულოციტების მიმართ, ასევე მედიკამენტებით, რომლებიც წარმოადგენენ ჰაპტენებს (ორგანიზმში მოხვედრისას ეს მედიკამენტები ცილასთან შეკავშირებით იძენენ ანტიგენების თვისებებს).ჰაპტენური აგრანულოციტოზი ვითარდება დიაკარბის, ამიდოპირინის, ანტიპირინის, აცეტილსალიცილის მჟავას, ბარბიტურატების, იზონიაზიდის, მეპროტანის, ფენაცეტინის, ბუტადიონის, ნოვოკაინამიდის, ინდომეტაცინის, ლევამიზოლის, სულფანილამიდების, მეტიცილინის, ტრიმეტოპრიმის, ქინგამინის, ინსექტიციდების, კლოზაპინის ზემოქმედებით.

პათოგენეზი შესწავლილი არ არის. ავტოიმუნური ფორმების დროს გრანულოციტებისა და მათი ძვლისტვინოვანი წინამორბედების ადრეული დაღუპვა განპირობებულია ავტოანტისხეულებით. ჰაპტენური აგრანულოციტოზის დროს ორგანიზმის ინდივიდუალური რეაქციის მექანიზმი ნათელი არ არის. ერთხელ გამოვლენილი ჰაპტენური აგრანულოციტოზი აუცილებლად განმეორდება ორგანიზმში იგივე პრეპარატ-ჰაპტენის შეყვანისას.

კლინიკური სურათი. აგრანულოციტოზი ხასიათდება მნიშვნელოვანი ნეიტროპენიით, რასაც, თავის მხრის, თან სდევს პირის ლორწოვანის გარსის ნეკროზული დაწყლულება, ცხელება, სისუსტე. აგრანულოციტოზი, ყველაზე ხშირად, არის წამლებზე ალერგიული რეაქციის შედეგი და დაკავშირებულია წამლისმიერი დაავადების სხვა სიმპტომებთან. შეიძლება განვითარდეს ამიდოპირინის, ლევომიცეტინის მიღებისას, აგრეთვე იმ პრეპარატების გადაჭარბებული მიღებისას, რომლებსაც გააჩნიათ ციტოსტატიკური მოქმედება (მერკაპტოპურინი, ვინბლასტინი). იშვიათ შემთხვევებში ვითარდება სხივური ზემოქმედების შედეგად. აგრანულოციტოზის კლინიკური გამოვლინებების ძირითადი საფუძველია ინფექცია/”>ინფექციებისადმი ორგანიზმის წინააღმდეგობის დაქვეითება. ამასთან ერთად, იმ ავადმყოფებს, რომლებსაც გააჩნიათ სხვა დაავადების კლინიკური ნიშნები და ამის გამო, იღებენ ამა თუ იმ პრეპარატს, მწვავედ უვითარდებათ საერთო სისუსტე, შეუძლოდ ყოფნა, აღინიშნება შემცივნება, ცხელება. დამახასიათებელია ანგინის სიმპტომების წარმოქმნა, პირის ღრუს და ხორხის ლორწოვანი გარსის წყლულოვან-ნეკროზული დაზიანება ლიმფური კვანძების გადიდებით. ავადმყოფთა მდგომარეობა შეიძლება სწრაფად დამძიმდეს თვით ადინამიის განვითარებამდე და გონების დაბინდვამდეც კი. დიაგნოსტიკური მნიშვნელობა აქვს სისხლის გამოკვლევას, სადაც აღინიშნება ნეიტროფილებისა და ეოზინოფილების არარსებობა. აგრანულოციტოზის პროფილაქტიკის მიზნით, იმ პრეპარატებით მკურნალობისას, რომლებიც იწვევენ ლეიკოპენიას (ამიდოპირინი, ბუტადიონი, თირეოსტატიკური საშუალებები), მიზანშეწონილია პერიფერიული სისხლის ხშირი კონტროლი. აუცილებელია ავადმყოფის გამოკითხვა ადრე მიღებული პრეპარატების შესახებ, იმ სამკურნალო საშუალებების დანიშვნაზე თავის შეკავება, რომლებზეც პაციენტს ადრე აღენიშნებოდა მომატებული მგრძობელობა.

მკურნალობა. საჭიროა ავადმყოფის სასწრაფო ჰოსპიტალიზაცია და მისი მოთავსება ასეპტიკურ პირობებში.

ავტოიმუნური აგრანულოციტოზის პროგნოზი განისაზღვრება ძირითადი დაავადებით: სისტემური წითელი მგლურა, რევმატოიდული ართრიტიდა სხვ. ჰაპტენური აგრანულოციტოზი დროს აღინიშნება მაღალი ლეტალობა. რამდენადაც ხშირად ექიმი ვერ ახერხებს დაადგინოს, თუ რომელი მედიკამენტია ჰაპტენი, საჭირო ხდება გამოირიცხოს მათი გამოყენება არა მარტო ავადმყოფობის დროს, არამედ შემდეგშიც (მთელი სიცოცხლის მანძილზე) ასევე ყველა ის საეჭვო პრეპარატები, რომლებიც გამოყენებული იყო უშუალოდ აგრანულოციტოზის განვითარებამდე. სწორედ ეს მეთოდია განმეორებითი ჰაპტენური ტიპის აგრანულოციტოზის პროფილაქტიკა.

სისხლის სისტემის დაავადებები


ლიტერატურა, წყაროები, გაფრთხილება

  • გაფრთხილება
  • დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
  • დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით.

.

2. ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი

აგრანულოციტოზი – (ალეიკია, გრანულოციტოპენია) სისხლში ნეიტროფილური გრანულოციტების არარსებობა, ან მათი რაოდენობის შემცირება 750 – ზე ქვევით 1მკლ – ში. რამდენადაც სწორედ ეს უჯრედები უზრუნველყოფენ ორგანიზმის დაცვას სხვადასხვა ინფექციებისაგან, აგრანულოციტოზისათვის დამახასიათებელია სხვადასხვა ლოკალიზაციის ინფექციები.

.