შეგრენის სინდრომი

შეგრენის სინდრომი

შეგრენის სინდრომი (Sjögren’s sicca [Mikulicz-Sjögren] syndrome) – ეგზოკრინული ჯირკვლების, უპირატესად სანერწყვე და ცრემლის ჯირკვლების ქრონიკული ანთება, რომელიც ვლინდება მათი სეკრეტორული უკმარისობის ნიშნებით. შესაძლოა მიმდინარეობდეს იზოლირებულად; ამ შემთხვევაში მას უწოდებენ პირველად მშრალ სინდრომს, პირში და თვალებში სიმშრალის განსაკუთრებულად გამოხატული კლინიკური ნიშნების გამო, ხოლო ავტოიმუნურ დაავადებებთან შერწყმისას – შაგრენის მეორად სინდრომს.

შეგრენის პირველადი სინდრომის ეტიოლოგია ცნობილი არ არის. გავრცელებულია შეხედულება დაავადების ავტოიმუნური გენეზის შესახებ, ავტოიმუნური ბუნების სხვა დაავადებებთან ხშირად შერწყმის გამო,

კერძოდ რევმატოიდულ ართრიტთან, სისტემურ წითელ მგლურასთან, სისტემურ სკლეროდერმიასთან და სხვ. ავადდებიან უპირატესად საშუალო ასაკის ქალები.

შეგრენის სინდრომი – სიმპტომები, მიმდინარეობა. დამახასიათებელია მშრალი კერატოკონიუნქტივიტისა (ქსეროფთალმია) და მშრალი სტომატიტის (ქსეროსტომია) შერწყმა, რაც უკავშირდება სანერწყვე და ცრემლის ჯირკვლების დაზიანებასა და სეკრეტორულ უკმარისობას. ავადმყოფები უჩივიან ასევე მორეციდივე პაროტიტებს, ჩვეულებრივ სიმეტრიულს, ტკივილსა და შეშუპებას ყბისქვეშა ჯირკვლების არეში. ქსეროფთალმია მიმდინარეობს მუდმივი წვის, თვალებში უცხო სხეულის შეგრძნებით, სინათლის შიშით, ცრემლის შემცირებითა და სრული გაქრობით. პირის ღრუში მუდმივი სიმშრალის გამო, გაძნელებულია ღეჭვა და ყლაპვა, ვითარდება გლოსიტ-ქეილიტი, კბილების პროგრესირებადი კარიესი. ავადმყოფებს აწუხებთ სახსრების მუდმივი ტკივილი და შეშუპება, თუმცა მძიმე დეფორმაციები და დესტრუქციული ცვლილებები მშრალი სინდრომის დროს არ ვითარდება. აღინიშნება რეინოს სინდრომი, ხშირად წამლისმიერი გადაუტანლობა. ლაბორატორიული მონაცემები: რევმატოიდული ფაქტორი მკვეთრად დადებითია, ედსი მომატებულია. დიაგნოზის დადგენა ხდება შემდეგი სამი ნიშნიდან მინიმუმ ორის არსებობისას: ქსეროფთალმია, ქსეროსტომია და ავტოიმუნური დაავადება. დაავადებას აქვს ქრონიკული მორეციდივე მიმდინარეობა, ლიმფური კვანძებისა და შინაგანი ორგანოების ჩართვით.

შეგრენის სინდრომის მკურნალობა ძირითადად სიმპტომატურია. ლორწოვანი გარსების სიმშრალის შესამცირებლად იყენებენ ხელოვნურ ცრემლს და პირის ღრუს ხშირ გამოვლებას. აუცილებელია ოფთალმოლოგისა და სტომატოლოგის სისტემატური მეთვალყურეობა; ართრიტების დროს-ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატები საყოველთაოდ მიღებული დოზებით. კორტიკოსტეროიდების მიღება ნაჩვენებია დაავადების გენერალიზაციის დროს, ასევე შემაერთებელი ქსოვილის დიფუზურ დაავადებებთან შეუღლებისას.

რევმატული დაავადებები

ლიტერატურა, წყაროები, გაფრთხილება

  • გაფრთხილება
  • დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
  • დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით.

.