ენდოკრინული ოფთალმოპათია endocrinous ophthalmopathy
ენდოკრინული ოფთალმოპათია – თვალის ორბიტის ქსოვილებისა და კუნთების ავტოიმუნური დაავადება, რომელიც იწვევს ეგზოფთალმსა და თვალის სიმპტომების კომპლექსის განვითარებას.
ენდოკრინული ოფთალმოპათია – პათოგენეზი. დაავადებას საფუძვლად უდევს ავტოიმუნური დარღვევები, რაც იწვევს ექსტრაოკულური კუნთებისა და რეტრობულბური უჯრედისის ცვლილებებს: კუნთოვანი ბოჭკოების სტრუქტურის დარღვევას, დიფუზურ ინფილტრაციას ლიმფოციტებითა და პლაზმური უჯრედებით, მუკოპოლისაქარიდების დაგროვებას, კუნთებისა და ბადურის შეშუპებას, რაც განაპირობებს რეტრობულბური ქსოვილების მოცულობის ზრდას, მიკროცირკულაციის მოშლას, შემაერთებელი ქსოვილის შემდგომი ზრდითა და ფიბროზის განვითარებით. ხშირად შერწყმულია ფარისებრი ჯირკვლის ავტოიმუნურ დაავადებებთან.
ენდოკრინული ოფთალმოპათია – სიმპტომები. ავადმყოფები უჩივიან ცრემლდენას, განსაკუთრებით ქარში, სინთლის შიშს, თვალებში ზეწოლის გრძნობას, გაორებას, თვალის კაკლების გადმოკარკვლას; აღინიშნება გამოხატული ეგზოფთალმი, ხშირად ორმხრივი. ეგზოფთალმომეტრიის დროს ნორმის პირობებში თვალის კაკლების გადმოსვლა შეესაბამება 15-18 მმ. ავადმყოფებში თვალის კაკლების გადმოსვლა შესაძლებელია აღემატებოდეს ამ მაჩვენებელს 2-8 მმ-ით. დაავადების შეშუპებითი ფორმის დროს აღინიშნება ქუთუთოების გამოხატული შეშუპება. პათოლოგიურ პროცესში ექსტრაოკულური კუნთების ჩართვისას პირველ პლანზე გამოდის მათი დაზიანებით გამოწვეული სიმპტომები: მებიუსის, გრეფეს, დალრიმპლის, შტელვაგის და სხვ.; ადგილი აქვს თვალის კაკლების მოძრაობის შეზღუდვას მათ სრულ უძრაობამდე. თვალის ფსკერზე ვლინდება ბადურის, მხედველობის ნერვების დისკოს შეშუპება, მხედველობის ნერვების ატროფია. აღინიშნება მხედველობის ველის კონცენტრული შევიწროება, ცენტრალური სკოტომები. შესაძლებელია აღინიშნებოდეს რქოვანას დაწყლულება, მისი პერფორაცია, ინფექციის თანდართვა.
ენდოკრინული ოფთალმოპათია – დიაგნოზისათვის დიდი მნიშვნელობა აქვს რეტრობულბური სივრცის ულტრაბგერით გამოკვლევას, რომელიც საშუალებას იძლევა განისაზღვროს დაზიანების სიმძიმე და გამოვლინდეს თვალის მამოძრავებელი კუნთების დაზიანებული ჯგუფები.
ენდოკრინული სისტემის დაავადებები
ლიტერატურა, წყაროები, გაფრთხილება
- გაფრთხილება
- დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
- დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით.