დიეტა ქოლესტერინის დასაწევად

დოქტორი დავით მალიძე, კარდიოლოგი

როგორც მოგეხსენებათ გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებით გამოწვეული სიკვდილობის მსოფლიოს საშუალო მაჩვენებელი 30%-ია, თუმცა საქართველოში ეს მონაცემი 81%-სშეადგენს. ამის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი არაჯანსაღი კვებაა, რაც არაბალანსირებულ კვებას გულისხმობს, როცა საკვებ რაციონში სჭარბობს ცხოველური ცხიმების შემცველი პროდუქტები და დაბალია ხილისა და ბოსტნეულის მოხმარება. არასწორი კვების შედაგად სისხლში მატულობს ქოლესტერინის შემცველობა, შესაბამისად, იზრდება რისკი გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების. ამ პრობლემის წამლის და ინტრვენციული ჩარევის გარეშე გადაჭრის საშუალებაა ეგრეთ წოდებული ,,ხმელთა შუა ზღვის დიეტა” რომელიც საქართველოში არცთუ დიდი ხნის წინ შემოვიდა და გულის საერთაშორისო ფედერაციის შეფასებით, მისი ცხოვრებაში გამოყენებით გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების 80%-ის თავიდან აცილებაა შესაძლებელი.
ტერმინი ,,ხმელთა შუა ზღვის დიეტა”შემოღებული იქნა გასული საუკუნის 50 წლებში ანსელ და მარგარეტ კეის მიერ. დიეტა პოპულარული გახდა ე.წ. ფრანგული პარადოქსის გამო: მიუხედავად იმისა რომ სამხრეთ საფრანგეთის მოსახლეობა საკმაოდ დიდი რაოდენობის ცხიმს იყენებს, მათ ჭარბი წონის პრობლემის, გულ–სისხლძარღვთა დაავადებების, ჰიპერტენზიის და დიაბეტის პრობლემა სხვა ნაკლებად აქვთ გამოხატული ვიდრე სხვა ქვეყნის მაგალითად აშშ–ში., ხმელთა შუა ზღვის დიეტა” არის ერთ-ერთი ჯანსაღი და დაბალანსებული დიეტათაგანი. დიეტა, რომელსაც ახასიათებს უამრავი სასარგებლო ეფექტი. მაგალითად, ამცირებს ქოლესტერინის დონეს სისხლში, მინიმუმამდე დაჰყავს კარდიო დაავადებების რისკი. მასში შემავალი დიდი რაოდენობით ანტიოქსიდანტები ხელს უწყობს გვიან დაბერებას, რომლებიც შედიან ბოსტნეულში, ხილში, პარკოსნებში, მარცვლეულში.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია ამ დიეტის მიხედვით შეადგინაკალორაჟის შემდეგი ვარიანტი:

ნახშირწყლები: საერთო კალორაჟის 55-60% _მარცვლეული(პური, ბრინჯი, პასტა, წიწიბურა); პარკოსნები.
ვიტამინ/მინერალები: კალორაჟის დღიური ნორმის 15%_ ხილი და ბოსტნეული, როგორც ქორფა, ასევე მოხარშული.
პროტეინები(ცილები): კალორიების დღიური ნორმის 15% _ხორცი, კვერცხი, თევზი.
ცხიმები: კალორიების დღიური ნორმის 10% _ ზეითუნის ზეთი(ვირჯინ ექსტრასაუკეთესო ვარიანტია).

შემდეგი დიეტა არის შედგენილი დღიურად 2000 კალორიაზე. შეიძლებაპროდუქტების შეცვლაც, სურვილისამბერ. ამ დიეტით კვირაში 1 კილოს დაიკლებთ. ყოველგვარი ტანჯვის და მაზოხიზმის გარეშე.

ხმელთაშუა ზღვის დიეტის 2000 კკ-იიანი კვების რეჟიმი 1 კვირის განმავლობაში:
ორშაბათი:

1. საუზმე: 1ჭ. უცხიმო რძე ან სოიოს რძე. 1 პორცია მარცვლეული(40 გრ), 1ჭ. ფორთოხლის ნატურალური წვენი.
2. ლანჩი: უცხიმო იოგურტი, 1 ცალი ხილი.
3. სადილი: პასტის სალათი პომიდვრით, თეთრი ყველით, ნიგოზით, რეჰანით და ზეითუნის ზეთით. ქათმის მკერდი უცხიმოდ შემწვარი _ ლიმონის წვენით; 1ნაჭ. (40 გრ) რუხი პური; ხილის, შავი ან მწვანე ჩაი.
4. სამხარი: 1 ჭ. ფორთოხლის ნატურალური წვენი, 1 ნაჭერი ტოსტირებული პური ინდაურის უცხიმო ლორთან ერთად.
5. ვახშამი: ისპანახი კრევეტებით და ნივრით; თევზი (ხეკი, მაგალითად) უცხიმოდ; უცხიმო იოგურტი.
სამშაბათი:
1. საუზმე: 1 ჭ.უცხიმო რძე ან სიოის რძე; 1 ნაჭერი ტოსტირებული პური ზეითუნის ზეთით ან ჯემით; 1 ჭ. ფორთოხლის ნატურალური წვენი.
2. ლანჩი: 1 უცხიმო იოგურტი; 1 ცალი ხილი.
3. სადილი: ყაბაყის კრემ-პიურე, თევზი ბოსტნეულით; ფლანი(ან ხილის იოგურტი).
4. სამხარი: ჟელე ან ხილის უცხიმო (ან ნატურალური) იოგურტი.
5. ვახშამი: ერთი ნაჭერი ძროხის უცხიმოდ შემწვარი სტეიკი, პომიდვრის ნაჭრებით, რეჰანით ან ორეგანოთი შეკმაზული; 1 ნაჭერი ტოსტირებულიპური; 1 უცხიმო იოგურტი.
ოთხშაბათი:
1. საუზმე: 1 ჭ. უცხიმო რძე ან სოიოს რძე;3 ,,პეჩენია” ; 1 ჭ.გრეიპფრუტის ნატურალური წვენი.
2. ლანჩი: 1 უცხიმო იოგურტი; 1 ც. ხილი.
3. სადილი: მოხარშული ისპანახი ყველით – ღუმელში; ზაფრანიანი ბრინჯი, 1უცხიმო იოგურტი.
4. სამხარი: 1 უცხიმო იოგურტი.
5. ვახშამი: კომბოსტოს სალათი გახეხილი სტაფილოთი და იოგურტისსალსით; 2 ნაწერი ტოსტი ინდაურის ლორით; 1 უცხიმო იოგურტი.
ხუთშაბათი:
1. საუზმე: 1ჭ. უცხიმო რძე ან სოიოს რძე.ხილის სალათი (მარწყვი, ატამი, ყურძენი და ა.შ.)
2. ლანჩი: 1 ჭ.ტომატის წვენი, 1 ტოსტი ინდაურის უცხიმო ლორით და თეთრი ყველის ნაჭერი.
3. სადილი: სალათი_სალათის ფოთლები, პომიდორი, კიტრი, ხახვი, ნიორი; ომლეტი პომიდვრით და ბულგარული წიწაკით, 1 ნაჭერი(40 გრ) რუხი პური; ხილის, შავი ან მწვანე ჩაი.
4. სამხარი: 3 ,,პეჩენია”, 1 ჭ. ფორთოხლის ნატ. წვენი.
5. ვახშამი: ესპარაგუსი მოთუშული ინდაურის ლორთან ერთად და თეთრი ყველით; 2ტოსტი; 1 უცხიმო იოგურტი.
პარასკევი:
1. საუზმე: 1ჭ. უცხიმო რძე ან სოიოს რძე; 1 უცხიმო იოგურტი მარცვლეულთან ერთად; 1 ჭ.ატმის წვენი.
2. ლანჩი: 1 უცხიმო იოგურტი; 1 ცალი ხილი.
3. სადილი: თევზი უცხიმოდ, არტიშოკი მოხარშული ან ღუმელში მომზადებული; 1 ტოსტი; 2 ნაჭერი საზამთრო ან ნესვი.
4. სამხარი: 1 ხილის ჟელე ან ერთი ხილის უცხიმო იოგურტი.
5. ვახშამი: თევზის კროკეტი უცხიმო რძისგან მომზადებული; 1 ტოსტი; 1უცხიმო იოგურტი.
შაბათი:
1. საუზმე: 1 ჭ.უცხიმო რძე ან სოიოს რძე; 1 პორცია მარცვლეული (40 გრ); 1ჭ. ფორთოხლის ნატ. წვენი.
2. ლანჩი: 1 უცხო იოგურტი, 1 ცალი ხილი.
3. სადილი: ხახვით, ნივრით შეზავებული ფარშით ამოვსებული ბადრიჯანი ღუმელში გამომცხვარი; 1 უცხიმო იოგურტი; ხილის, შავი ან მწვანე ჩაი.
4. სამხარი: 1 ჭ.ფორთოხლის ნატ.წვენი, 1 ტოსტი ქათმის ხორცით, თეთრიყველით.
5. ვახშამი: 2 ინდაურის სოსისი, უზეთოდ მომწვარ ხახვთან ერთად, 1 ტოსტილაითი ყველით; 1 უცხიმო იოგურტი.
კვირა: 
1. საუმზე: 1 ჭ.ყურძნის წვენი ან ხილი; 1 ჭ. უცხიმო რძე ან სოიოს რძე; 1 ტოსტი ზეითუნის ზეთით ან ჯემი.
2. ლანჩი: 1 უცხიმო იოგურტი, 1 ცალი ხილი.
3. სადილი: სალათის ფოთლები, პომიდორი და კიტრის სალათი; კარტოფილის პიურე ღუმელში შემწვარ ქათამთან ერთად. 2 ნაჭერი ანანასი; ხილის, შავი ან მწვანე ჩაი.
4. სამხარი: ფლანი ან უცხიმო იოგურტი.
5. ვახშამი: უცხიმო ყველის, პამიდორის და ორეგანოს სალათი. გატარებულიქათმის ხორცი უცხიმოდ შემწვარი; 1 ტოსტი. 1 უცხიმო იოგურტი.

რეკომენდაციები:

1) დალიეთ მინიმუმ 2 ლიტრი წყალი.
2) დღეში ერთხელ საჭმელზე 1 ჭიქა წითელი ღვინო შეიძლება.
3) საჭმელის დროს ხილი არ ჭამოთ. საკვების მირებიდან 3 სთ-ის მერე მიირთვით.
4) თუ როელიმე პროდუქტზე ალერგია გაქვთ ან ვერ მიიღებთ, ჩაანაცვლეთ.
5) ივარჯიშეთ ყოველდღიურად.

_________________________________

გადასვლა >>> ,,ქოლესტერინი”
..