ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ჭეშმარიტების კრიტერიუმი – (ბერძნ. Kriterion – საზომი რაიმეს შესაფასებლად) ამა თუ იმ დებულების, ჰიპოთეზის, თეორიული აგებისა და ა. შ. ჭეშმარიტების ან მცდარობის შემოწმების საშუალება. ჭეშმარიტების კრიტერიუმი საზოგადოებრივი პრაქტიკაა. (წყარო: ფილოსოფიური ლექსიკონი, ი. Read More …
ჭდე: berZnuli
წინამდებარე ჯირკვალი
წინამდებარე ჯირკვალი – 1. (prostata ბერძნ.prostates – ხელმძღვანელი, წარმდგენი) მამაკაცის სასქესო სისტემის დამატებითი ჯირკვალი, რომლის ტერმინალური ალვეოლურ – მილაკოვანი ნაწილები გამოყოფილია ფაშარი შემაერთებელი ქსოვილის ჩანაფენებითა და გლუვი კუნთოვანი ქსოვილის ძლიერი კონებით. ჯირკვლის სეკრეტი ათხიერებს სპერმას, შეიცავს ჰორმონის მსგავს პროდუქტებს. (ც. Read More …
ძვლისაზრდელა
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ძვლისაზრდელა – 1. პერიოსტეუმი (ბერძნ. peri – ირგვლივ და osteon – ძვალი), შემაერთებელქსოვილოვანი შალითა რომლითაც დაფარულია ძვალი მთლიანად, სასახსრე ზედაპირების გარდა. ძვლისაზრდელა შედგება გარეთა ბოჭკოვანი, სისხლძარღვებით და მგრძნობიარე ნერვული დაბოლოებებით მდიდარი, შუა Read More …
ციტოქიმია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოქიმია – (cytochemia ბერძნ.cytos – უჯრედი და chemia – ქიმია) – ციტოლოგიის მიმართულება, რომლის ამოცანაა უჯრედში სხვადასხვა ნივთიერების ლოკალიზაციისა და უჯრედის განვითარების, ზრდისა და ფუნქციონირების პროცესში მათი ცვლილებების შესწავლა. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. Read More …
ციტოფიზიოლოგია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოფიზიოლოგია – (cytophysiologia ბერძნ. cytos – უჯრედი, physis – ბუნება და logia – მოძღვრება, მეცნიერება) – ციტოლოგიის ნაწილი, რომელიც შეისწავლის უჯრედებისა და მათი სტრუქტურული კომპონენტების ფიზიოლოგიურ ფუნქციებს. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, Read More …
ციტოტროფობლასტი
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოტროფობლასტი – (cytotrophoblastus ბერძნ. cytos – უჯრედი და იხ.ტროფობლასტი) – ტროფობლასტის შიგნითა შრე, რომელიც შედგება კუბურ უჯრედთა (trophoblastocyti) ერთი შრისაგან. ციტოტროფობლასტის გარეთ მდებარეობს ტროფობლასტის სიმპლასტური ნაწილი – პლაზმოდიოტროფობლასტი. ტროფობლასტის მასალის დიფერენცირება უჯრედულ Read More …
ციტოტომია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოტომია – (cytotomia ბერძნ. cytos – უჯრედი და tome – გაკვეთა, გაყოფა) ორ შვილეულ უჯრედად დედისეული უჯრედის დაყოფის პროცესი მიტოზის ტელოფაზაში. იხ.სინ.ციტოკინეზი, პლაზმოტომია, ციტოპლაზმოტომია. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და ემბრიოლოგიის Read More …
ციტოსპექტროფოტომეტრია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოსპექტროფოტომეტრია – (cytospectrophotometria ბერძნ. cytos – უჯრედი, ლათ. spectro – დანახვა, ხილვა, ბერძნ.phos, photos – სინათლე და metron – ზომა) – უჯრედების ქიმიური შემადგენლობის შესწავლის მეთოდი, რომელიც დამყარებულია ამა თუ იმ ნივთიერების Read More …
ციტოსომა
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოსომა – (cytosoma ბერძნ.cytos – უჯრედი და soma, somatos – სხეული) უჯრედის სხეული, ანუ უჯრედის ციტოპლაზმური მასა. ტერმინი შემოიღო (1891) ჰეკელმა. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და ემბრიოლოგიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი.”თბ.,”ცოდნა”.2000 Read More …
ციტოპლაზმოტომია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოპლაზმოტომია – (cytoplasmotomia იხ. ციტოპლაზმა და ბერძნ. tome – გაკვეთა, გაყოფა) – დედისეული უჯრედის ციტოპლაზმის გაყოფა ორი შვილეული უჯრედის წარმოქმნით, რაც აღინიშნება მიტოზის ტელოფაზაში . სინ.ციტოკინეზი, ციტოტომია, პლაზმოტომია. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. Read More …
ციტომორფოლოგია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტომორფოლოგია – (cytomorphologia ბერძნ. cytos – უჯრედი, morphe – ფორმა და logia – მოძღვრება, მეცნიერება) ციტოლოგიის ერთ – ერთი ძირითადი მიმართულება, რომლის ამოცანაა უჯრედების სტრუქტურული ორგანიზაციის კანონზომიერებათა შესწავლა. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. Read More …
ციტომერები
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტომერები – (cytomeri ბერძნ. cytos – უჯრედი და meros – ნაწილი) უჯრედების ნაწილები, რომლებიც ბირთვის ნივთიერების ნაწილებისაგან განსხვავებით მხოლოდ ციტოპლაზმისაგან, კარიომერებისაგან შედგებიან. ტერმინი შემოიღო ვულდეიერმა (1903). (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის Read More …
ციტომემბრანები
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტომემბრანები – (cytomembranae ბერძნ.cytos – უჯრედი და ლათ. membrana – გარსი, კანი) სხვადასხვა ტიპის უჯრედშიგა ციტოპლაზმური მემბრანები, რომლებიც უჯრედების ულტრასტრუქტურული ორგანიზაციის ძირითადი (გრანულურთან ერთად) ელემენტებია. ტერმინი შემოიღო შესტრანდმა (1955). შესტრანდის კლასიფიკაციით, არჩევენ Read More …
ციტოლოგია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოლოგია – (cytologia ბერძნ.cytos – უჯრედი და logia – მოძღვრება, მეცნიერება) ბიოლოგიის დარგი, რომელიც სწავლობს უჯრედების აგებულებას, ფუნქციისა და განვითარების კანონზომიერებებს. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და ემბრიოლოგიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი.”თბ.,”ცოდნა”.2000 Read More …
ციტოლიმფა
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოლიმფა – (cytolympha ბერძნ.cytos – უჯრედი და lympha – ტენი) უჯრედის წვენი. ამ ტერმინს, რომელიც ჰეკელმა შემოიღო 1891 წელს, ახლა ნაკლებად იყენებენ. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და ემბრიოლოგიის ტერმინთა განმარტებითი Read More …
ციტოლიზი
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოლიზი – (cytolysis ბერძნ.cytos – უჯრედი და lysis – გახსნა) უჯრედების სიკვდილისშემდგომი ცვლილებები, რომლებიც დაკავშირებული მათი სტრუქტურული კომპონენტების მთლიან ან ნაწილობრივ გახსნასთან ჰიდროლიზური ფერმენტების მოქმედებით. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და Read More …
ციტოზი
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოზი – 1. (cytosis ბერძნ. cytos – უჯრედი) ნივთიერებათა შესვლა უჯრედში ან მისგან გამოსვლა არა დიფუზიის გზით, არამედ პინოციტოზისა და ფაგოციტოზის მეშვეობით. არჩევენ ენდოციტოზსა (ნივთიერებების შესვლას უჯრედებში) და ეგზოციტოზს (ნივთიერებების გამოსვლას უჯრედებში). Read More …
ციტოეკოლოგია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოეკოლოგია – (cytoecologia ბერძნ.cytos – უჯრედი, oikos – სახლი და logia – მოძღვრება, მეცნიერება) – ციტოლოგიის მიმართულება, რომელიც შეისწავლის გარემოს პირობებთან უჯრედების ადაპტაციის (შეგუების) კანონზომიერებებს. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და Read More …
ციტოგენია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოგენია – (cytogenia ბერძნ.cytos – უჯრედი და gonos – დაბადება) – მცენარეთა და ცხოველთა გამრავლების ხერხი ცალკეული უჯრედის მეშვეობით (ვეგეტატიური გამრავლებისგან განსხვავებით, რომელიც ხორციელდება უჯრედული კომპლექსების ხარჯზე). მრავალუჯრედოვან ორგანიზმებში ციტოგონიის ტიპური მაგალითია Read More …
ციტოგენეზი
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტოგენეზი – (cytogenesis ბერძნ.cytos – უჯრედი და genesis – განვითარება) უჯრედების განვითარება. არჩევენ სქესობრივ და სომატურ ციტოგენეზს (იხ. ქვევით). (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და ემბრიოლოგიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი.”თბ.,”ცოდნა”.2000 წ.) გაფრთხილება! Read More …
ციტობლასტომა
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტობლასტომა – (cytoblastoma ბერძნ.cytos – უჯრედი და blastos – ჩანასახი) – ფორმაწარმომქმნელი მასალა, რომლიდანაც, როგორც შეცდომით ფიქრობდნენ XIX საუკუნის შუა პერიოდის მკვლევარნი, წარმოიქმნება უჯრედები მათი თავისუფალი ხელახლა წარმოქმნის გზით. ტერმინი შემოიღო შლეიდენმა Read More …
ციტო
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტო – (ბერძ. kytos – ღრუ, სიცარიელე) რთული სიტყვების ნაწილი, რომელიც აღნიშნავს უჯრედთან დაკავშირებულს. გაფრთხილება! ბმულები: 1.საავტორო ფარმაცევტული სკოლა 2.სამედიცინო ლიტერატურა 3.დიეტები 4.ორსულობა და მშობიარობა
ციტასტერები
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციტასტერები – (cytastri ბერძნ.cytos – უჯრედი და aster – ვარსკვლავი) უჯრედების ცენტრების ხელოვნურად ინდუცირებული დამატებითი ვარსკვლავები. ტერმინი შემოიღო ვილსონმა (1901). (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და ემბრიოლოგიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი.”თბ.,”ცოდნა”.2000 წ.) Read More …
ცისტოსტომია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ცისტოსტომია – (ბერძ. Kystis შარდის ბუშტი + stoma პირი, ხვრელი; სინ.: ეპიცისტოსტომია) შარდის ბუშტზე გარეთა ფისტულის შექმნის ქირურგიული ოპერაცია. გაფრთხილება! ბმულები: 1.საავტორო ფარმაცევტული სკოლა 2.სამედიცინო ლიტერატურა 3.დიეტები 4.ორსულობა და მშობიარობა
ცისტო
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ცისტო – (ბერძ. kystis – ბუშტი, შარდის ბუშტი) რთული სიტყვების ნაწილი, რომელიც აღნიშნავს ღრუსთან, შარდის ბუშტთან დაკავშირებულს. გაფრთხილება! ბმულები: 1.საავტორო ფარმაცევტული სკოლა 2.სამედიცინო ლიტერატურა 3.დიეტები 4.ორსულობა და მშობიარობა
ცისტალგია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ცისტალგია – (ბერძ. kystis – შარდის ბუშტი და algos – ტკივილი) ხშირი და მტკივნეული შარდვა, შარდის ბუშტის დაავადების ობიექტური ნიშნებისა და შარდში ცვლილებების არსებობის გარეშე. აღინიშნება ქალებში, ხშირად ვეგეტატიური დისფუნქციების დროს. გაფრთხილება! Read More …
ცისტადენომა
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ცისტადენომა – (cystadenoma; ბერძ. Kystis ბუშტი + ადენომა; სინ.: ადენოცისტომა, ცისტური ადენომა) საკვეცხის კეთილთვისებიანი ეპითელური სიმსივნეების საერთო სახელწოდება, ერთი ან რამდენიმე ცისტის განვითარებით. გაფრთხილება! ბმულები: 1.საავტორო ფარმაცევტული სკოლა 2.სამედიცინო ლიტერატურა 3.დიეტები 4.ორსულობა Read More …
ცისტადენოკარცინომა
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ცისტადენოკარცინომა – (cystadenocarcinoma; ბერძ. Kystis ბუშტუკი + ადენოკარცინომა) ავთვისებიანი სიმსივნე, ჯირკვლოვანი კიბოს ტიპის; წარმოქმნილია ცისტის ეპითელური შრისაგან; განსაკუთრებით ხშირია საკვერცხეებში, სადაც ის შესაძლოა იყოს ორმხრივი. შედარებით იშვიათად ცისტადენოკარცინომა აღინიშნება კუჭქვეშა ჯირკვალში, სანერწყვე Read More …
ციკლოსომია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციკლოსომია – (cyclosomia; ციკლო – + ბერძ. soma სხეული) ციკლოტომიის დეპრესიული ფაზების ან მანიაკალურ – დეპრესიული ფსიქოზის პერიოდული წარმოქმნა, შინაგანი ორგანოების რაიმე დაავადებისათვის დამახასიათებელი მსგავსი დარღვევების სიჭარბით. გაფრთხილება! ბმულები: 1.საავტორო ფარმაცევტული სკოლა Read More …
ციკლოიდია
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ციკლოიდია – (ბერძ. kykloeides – წრისებური) – პიროვნების ანომალია, რომელიც აღწევს ფსიქოპათიის ხარისხს, ამაღლებული და დათრგუნული განწყობილებისა და აქტივობის მონაცვლეობით. გაფრთხილება! ბმულები: 1.საავტორო ფარმაცევტული სკოლა 2.სამედიცინო ლიტერატურა 3.დიეტები 4.ორსულობა და მშობიარობა