Tag Archives: განვითარების

უჯრედების ევოლუცია

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი უჯრედების ევოლუცია – (evolutio cellularum ლათ.evolutio – გაშლა) –  უჯრედების სტრუქტურებისა და ფუნქციის ცვლილებები ცხო­ველთა და მცენარეთა ორგანიზმების ფილოგენეტიკური განვითა­რების დროს. ამ პროცესის დაწყებით უჯრედულ პერიოდამდე ყალიბ­დება უჯრედული ორგანიზაცია, რომელიც შემდგომში სრულყოფილი ხდება ერთუჯრედოვანი და მრავალუჯრედოვანი ორგანიზმების შემადგენლო­ბაში უჯრედების განვითარების დროს. უჯრედის აგებულების ევოლუ­ციის გაგებისათვის დიდი მნიშვნელობა

Read More

საკბილე ფირფიტა

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი საკბილე ფირფიტა – (lamina dentalis ლათ. lamina  –  ფირფიტა და dens, dentis  –  კბილი)  ემბრიონული განვითარების დაახლოებით მე – 7 კვირას ზედა და ქვედა ყბის თავისუფალ ზედაპირზე განვითარებული ეპითელური შემსხვილებები, რომლებიც შემდგომ თანდათანობით ჩაიზრდებიან ქვეშმდებარე მეზენქიმაში კვირტების სახით და წარმოადგენენ კბილის ექტოდერმული კომპონენტის  –  მინანქრის ნერგს. მათი

Read More

ომნიპოტენტური უჯრედები

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ომნიპოტენტური უჯრედები – (cellulae omnipotenticae ლათ. omnis – მთელი და potentia – უნარი) კამბიური არასპეციალიზებული უჯრედები, რომლებსაც შესწევთ სხვადასხვა მიმართულებით გან­ვითარების ფართო უნარი. ასეთი უჯრედები აქვთ ნაწლავღრუიანებსა და ზოგიერთ უმდაბლეს ცხოველს, ხერხემლიანებსა და ადამიანს კი ძლიერ ადრეული უჯრედოვანი და ქსოვილოვანი დეტერმინაციის გამო ისინი არა აქვთ. (ც. გაჩეჩილაძე,

Read More

მემკვიდრეობითობა

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი მემკვიდრეობითობა – ობიექტურად აუცილებელი კავშირი ახალსა და ძველს შორის განვითარების პროცესში, უარყოფის უარყოფის კანონის ერთ – ერთი ყველაზე არსებითი ნიშანთაგანი. მეტაფიზიკისაგან განსხვავებით უკვე მატერიის მოძრაობის ფორმათა გენეზისი გვიჩვენებს, რომ მოძრაობის ყოველი მაღალი ფორმა, რომელიც მემკვიდრეობითაა დაკავშირებული დაბალ ფორმებთან, მათ კი არ აუქმებს, არამედ შეიცავს და იქვემდებარებს. დიალექტიკურად

Read More

კამბიუმი

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი კამბიუმი – (cambium ლათ.cambium  –  შეცვლა, განახლება)   მცირედდიფერენცირებული უჯრედების ერთობლიობა რომელიმე ქსო­ვილის შემადგენლობაში, რის ხარჯზეც მიმდინარეობს მისი უჯრედული შედგენილობის განახლება ფიზიოლოგიური და რეპარაციული რეგე­ნერაციის დროს. კამბიუმი  –  ქსოვილოვან ეტაპზე სპეციალიზებული უჯრედების წარმოქმნის წყაროა, განვითარე­ბის დიდი პოტენციის მქონე მცირედდიფერენცირებული უჯრედებია. მას ახასიათებს ცხოველმყო­ფელობის ვეგეტატიური მხარე (გამრავლება, ზრდა) და

Read More