იქთიოზი ichthyosis

იქთიოზი – მემკვიდრეობითი დაავადება, რომელიც ვლინდება კანის გენერალიზებული გარქოვანებით.

იქთიოზი – ეტიოლოგია ცნობილი არ არის. განასხვავებენ რამდენიმე კლინიკურ ფორმას, განპირობებულს მუტანტური გენების სხვადასხვა ჯგუფებით, რომელთა ბიოქიმიური დეფექტი საბოლოოდ გაშიფრული არ არის.

იქთიოზი – სიმპტომები, მიმდინარეობა. ჩვეულებრივი (ვულგარული) იქთიოზი – ყველაზე ხშირი ფორმაა. გადაეცემა ავტოსომურ – დომინანტური ტიპით. ვლინდება ადრეული ბავშვობის ასაკში და ხასიათდება კანის სიმშრალით, მის ზედაპირზე მოთეთრო ან მორუხო ფერის ქერცლების წარმოქმნით, რომლებიც მძიმე შემთხვევებში ღებულობენ შეხებისას მაგარ, მოყავისფერო ფირფიტების სახეს. მსხვილი ნაკეცების და მომხრელების კანი დაუზიანებელი რჩება. სახეზე აქერცვლა ჩვეულებრივ შეუმჩნეველია, ხელისა და ფეხისგულებზე გამოხატულია კანის ხაზები; ოფლის გამოყოფა შემცირებულია, შესაძლებელია ფრჩხილის ფირფიტებისა და თმის დისტროფია. ჩვეულებრივი იქთიოზი არაიშვიათად შერწყმულია ატოპიურ დერმატიტთან, სებორეულ ეგზემასთან, ბრონქულ ასთმასთან. თანდაყოლილი იქთიოზი გამოხატულია უკვე ბავშვის დაბადებისთანავე, იყოფა ნაყოფის იქთიოზად და იქტიოზიფორმულ ერითროდერმიად.

ნაყოფის იქთიოზი აღინიშნება იშვიათად, გადაეცემა ავტოსომურ – რეცესიული ტიპით, ვითარდება ორსულობის III – V თვეზე. დაბადებისას ბავშვის კანი დაფარულია გარქოვანებული შრეებით, რომელიც მოგვაგონებს კუს ჯავშანს, ან ნიანგის ტყავს. პირის ხვრელი გაჭიმულია, ნაკლებმოძრავია, ან პირიქით შევიწოებულია. ბავშვები ხშირად დღენაკლულები ან სიცოცხლისუუნარონი არიან. იქთიოზიფორმული ერითროდერმიის დროს დაბადებისას კანი დაფარულია თხელი მშრალი მოყვითალო აპკით, რომლის მოცილების შემდეგ ვლინდება მთლიანი კანის საფარველის მყარი გაფანტული ჰიპერემია და პლასტური აქერცვლა, რომლის გამოხატულების ხარისხი ასაკთან ერთად მატულობს, ხოლო ერითროდერმია სუსტდება. განასხვავებენ თანდაყოლილი იქთიოზიფორმული ერითროდერმიის ბულოზურ სახესხვაობას – ეპიდერმოლიზურ იქთიოზს, რომელიც გამოირჩევა შედარებით მძიმე მიმდინარეობით. თანდაყოლილი იქთიოზიფორმული ერითროდერმიის დროს შესაძლებელია თვალების დაზიანება, ფრჩხილების, თმების დისტროფია, ხელისგულებისა და ფეხისგულების კერატოზი, ნერვული და ენდოკრინული სისტემების დაზიანება. დაავადება გრძელდება მთელი სიცოცხლის განმავლობაში.

იქთიოზი – მკურნალობა. ვიტამინები, რკინის, დარიშხანის პრეპარატები, თირეოიდინი (ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის კონტროლის ქვეშ). ოქთიოზოფორმული ერითროდერმიის მძიმე შემთხვევებში – კორტიკოსტეროიდები შიგნით მისაღებად. ნაჩვენებია ულტრაიისფერი დასხივება, ზღვაზე ბანაობა, ზღვის მარილის აბაზანები.

კანისა და ვენერიული დაავადებები

ლიტერატურა, წყაროები, გაფრთხილება

• გაფრთხილება
• დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
• დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით.