ისტერიული სინდრომი hysteric syndrome
ისტერიული სინდრომი – ხშირად წარმოიქმნება ექსტრემალურ ან კონფლიქტურ სიტუაციებში; აღინიშნება შექცევადი დარღვევები, რომლებიც გამოირჩევიან სიმპტომთა მრავალფეროვნებით, მათი კომბინირებითა და სხვადასხვა ნევროლოგიური და სომატური დაავადებების იმიტაციური გამოვლინებებით.
ისტერიული სინდრომი – ისტერიკული სიმპტომატიკის დამახასიათებელია ნიშანია თეატრალობა, გამოვლინებების დემონსტრატიულობა. მათ განვითარებას ხშირად თან ახლავს გრძნობების მძაფრი, არაადეკვატური გამოხატვა და ზღვარს გადასული აფექტაცია – ისტერიული გულყრა, რომელიც გრძელდება რამდენიმე წუთიდან რამდენიმე საათამდე და ხასიათდება სხვადასხვა მოძრაობითი გამოვლინებებით, ზოგჯერ სხეულის გადრეკვით კეფაზე და ქუსლებზე დაყრდნობით (,,ისტერიული რკალი”), ყვირილით და კვნესით, ვეგეტატიური დარღვევებითა და გონების დაბინდვით. განსხვავებით ეპილეფსური გულყრისაგან ისტერიული პაროქსიზმის დროს არ აღინიშნება უეცარი დაცემა (ავადმყოფები ეშვებიან ნელ-ნელა), გუგების რეაქცია სინათლეზე შენარჩუნებულია, ასევე რქოვანას და წამწამების რეაქცია; არ აღინიშნება ენის მოკვნეტა და უნებლიე შარდვა. ისტერიული სიმპტომები შეიძლება შერწყმული იყოს სხვა ნევროლოგიურ გამოვლინებებთან – ფობიებთან, აკვიატებულ მდგომარეობებთან, აფექტურ დარღვევებთან. ისტერიული სიმპტომატიკა შეიძლება აღინიშნებოდეს ფსიქოგენიების დროს, მაგრამ შეიძლება განვითარდეს ასევე სხვა დაავადებების დროსაც (შიზოფრენია, ინვოლუციური ფსიქოზები და სხვ.).
ტიპიურ ისტერიულ სიმპტომებს მიეკუთვნება შემდეგი: ფსიქოგენური ღებინება, რომელიც ხშრად შერწყმულია კუჭის პილორული ნაწილის სპაზმთან, რომელიც გარეგნულად მიმდინარეობს როგორც მწვავე მუცელი; ისტერიული მეტეორიზმი ცრუ ორსულობის მოვლენებით; გულის ფრიალი, უსიამოვნი გრძნობა გულის არეში, რაც იძლევა სტენოკარდიის ან მიოკარდის ინფარქტის იმიტაციას; სპაზმები ყელში, რასაც თან ახლავს ქოშინი და ჰაერის უკმარისობა, რომელიც მოგვაგონებს ბრონქულ ასთმას.
ლიტერატურა, წყაროები, გაფრთხილება
- გაფრთხილება
- დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
- დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით.
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი
ისტერიული სინდრომი – ხშირად წარმოიქმნება ექსტრემალურ ან კონფლიქტურ სიტუაციებში; აღინიშნება შექცევადი დარღვევები, რომლებიც გამოირჩევიან სიმპტომთა მრავალფეროვნებითა და მათი კომბინირებით და არაიშვიათად სხვადასხვა ნევროლოგიური და სომატური დაავადებების იმიტაციური გამოვლინებებით. ისტერიკული სიმპტომატიკის დამახასიათებელია ნიშანია თეატრალობა, გამოვლინებების დემონსტრატიულობა. მათ განვითარებას ხშირად თან ახლავს გრძნობების მძაფრი, ჩვეულებრივ ფსიქოგენური გამაღიზიანებელი ძალის არაადეკვატური, გამოხატვა და ზღვარს გადასული აფექტაცია – ისტერიული შეტევა, რომელიც გრძელდება რამდენიმე წუთიდან რამდენიმე საათამდე და ხასიათდება სხვადასხვა მოძრაობითი გამოვლინებებით, ზოგჯერ სხეულის გადრეკვით კეფაზე და ქუსლებზე დაყრდნობით (,,ისტერიული რკალი”), ყვირილით, კვნესით, ვეგეტატიური დარღვევებითა და გონების დაბინდვით. ეპილეფსური შეტევისაგან განსხვავებით ისტერული პაროქსიზმის დროს არ აღინიშნება უეცარი დაცემა (ავადმყოფი ეშვება ნელ – ნელა), გუგების რეაქცია სინათლეზე შენარჩუნებულია, ასევე რქოვანას და წამწამების რეაქცია; არ აღინიშნება ენის მოკვნეტა და უნებლიე შარდვა. ისტერიული სიმპტომები შეიძლება შერწყმული იყოს სხვა ნევროლოგიურ გამოვლინებებთან – ფობიებთან, აკვიატებულ მდგომარეობებთან, აფექტურ დარღვევებთან. ისტერიული სიმპტომატიკა შეიძლება აღინიშნებოდეს ფსიქოგენიების დროს, მაგრამ შეიძლება განვითარდეს ასევე სხვა დაავადებების დროსაც (შიზოფრენია, ინვოლუციური ფსიქოზები და სხვ.). ტიპიურ ისტერიულ სიმპტომებს მიეკუთვნება შემდეგი: ფსიქოგენური ღებინება, რომელიც ხშრად შერწყმულია კუჭის პილორული ნაწილის სპაზმთან და გარეგნულად მიმდინარეობს როგორც მწვავე მუცელი; ისტერიული მეტეორიზმი ცრუ ორსულობის მოვლენებით; გულის ფრიალი, უსიამოვნი გრძნობა გულის არეში, რაც იძლევა სტენოკარდიის ან მიოკარდის ინფარქტის იმიტაციას; სპაზმები ყელში, რასაც თან ახლავს ქოშინი და ჰაერის უკმარისობა.