გლომერულონეფრიტი ბავშვებში

By ბავშვთა

გლომერულონეფრიტი ბავშვებში

გლომერულონეფრიტი (glomerulonephritis) – თირკმლის ინფექციურ-ალერგიული დაავადება, რომელიც მიმდინარეობს გორგლოვანი აპარატის უპირატესი დაზიანებით.

❖ საქონელი ბავშვებისათვის გამოწერით

  1. სათამაშოები და საჩუქრები ბავშვებისათვის
  2. ტანსაცმელი და ფეხსაცმელები ბავშვებისათვის
  3. ბავშვის მოვლის საშუალებები
  4. საიტები ბავშვების შესახებ 

ეტიოლოგია, პათოგენეზი

დიფუზური გლომერულონეფრიტის განვითარება დაკავშირებულია სტრეპტოკოკური წარმოშობის მწვავე ან ქრონიკული დაავადებებთან.
ბავშვის ნორმალური იმუნოლოგიური რეაქტიულობის დროს სტრეპტოკოკური ინფექცია იწვევს მწვავე დიფუზურ გლომერულონეფრიტს (მწვავე, დაავადების ციკლური მიმდინარეობა).
იმუნური სისტემების თანდაყოლილი ან შეძენილი დეფექტები ქმნიან ქრონიკული გლომერულონეფრიტის ფორმირების პირობებს (დაავადების გახანგრძლივებული, ტალღისებური მიმდინარეობა), რაც ხშირად დაკავშირებულია გლომერულ მემბრანებზე დაფიქსირებულ იმუნურ კომპლექსებთან.
შედარებით იშვიათ შემთხვევებში გორგლების დაზიანება განპირობებულია ბაზალური მემბრანებისადმი სპეციფიკური ანტისხეულების წარმოქმნით.

კლინიკური სურათი

მწვავე დიფუზური გლომერულონეფრიტი ვლინდება საერთო სისუსტით, თავის ტკივილით, გულისრევით, ტკივილით წელის არეში, შემცივნებით, მადის დაქვეითებით.
აღინიშნება სახის სიფერმკრთალე, ქუთუთოების შეშუპება; გამოყოფილი შარდის რაოდენობა მკვეთრად მცირდება, თუმცა მისი ხვედრითი წონა მაღალია.
ოლიგოანურიული ფაზა გრძელდება 3-5 დღე, რის შემდეგაც დიურეზი მატულობს, ხოლო შარდის ხვედრითი წონა ქვეითდება.
შარდი ღებულობს ხორცის ნარეცხის ფერს. მიკროჰემატურიის დროს შარდის ფერი შესაძლოა არ შეიცვალოს. დაავადების დასაწყისში სჭარბობს ახალი ერითროციტები.
პროტეინურია (ალბუმინურია) ზომიერია (3-6%-მდე) და გრძელდება 2-3 კვირა. შარდის ნალექის მიკროსკოპიის დროს ვლინდება ჰიალინური და მარცვლოვანი ცილინდრები, ჰემატურიის შემთხვევაში – ერითროციტული. შუშუპებები აღინიშნება სახეზე, განსაკუთრებით დილაობით, საღამოს კი მცირდება.
ხილული შეშუპებების განვითარებამდე დაახლოებით 2-3 ლ სითხე შესაძლებელია შეკავდეს კუნთებში, კანქვეშა ქსოვილში. ფარული შეშუპებები ვლინდება მაკ-კლიურის სინჯით.
მწვავე გლომერულონეფრიტის დროს გულს-სისხლძარღვთა სისტემის დაზიანება აღინიშნება ბავშვების 80-85%-ში. ჰიპერტენზია შედარებით იშვიათია, ვიდრე მოზრდილებში.
აღინიშნება გულის საზღვრების გადიდება, ტონების მოყრუება, სისტოლური შუილი ან არამკაფიო პირველი ტონი მწვერვალზე, აორტაზე მეორე ტონის აქცენტი (ჰიპერტონიის დროს), ხშირად მეორე ტონის აქცენტი ფილტვის არტერიაზე, გულის რიტმის ცვლილება. ეკგ-ზე აღინიშნება Р კბილის დაქვეითება, SТ სეგმენტის ცდომა, ელექტრული სისტოლის გაგრძელება, Т კბილის ცვლილება. ზოგჯერ აღინიშნება ქოშინი სისხლმიმოქცევის მცირე წრეში შეგუბების დროს.
ღვიძლი გადიდებულია 1-2-დან 5-6 სმ-მდე. ენდოგენური კრეატინინის კლირენსის გამოკვლევით ვლინდება თირკმლის ფილტრაციული უნარის დაქვეითება.
ზიმნიცკის სინჯით ვლინდება დიურეზის დაქვეითება, ნიქტურია. შარდის მაღალი ხვედრითი წონა მიუთითებს თირკმელების შენარჩუნებულ კონცენტრაციულ უნარზე. სისხლში მატულობს ნარჩენი აზოტის შემცველობა (მწვავე აზოტემია), შარდოვანა. კრეატინინის, ქოლესტერინის შემცველობა მომატებულია, სისხლში ვლინდება აციდოზი. ცილოვანი ფრაქციის გამოკვლევებით ვლინდება ალბუმინების დაქვეითება, ალფა – და ბეტა-გლობულინის მომატება.
ცუდ პროგნოზულ ნიშანს წარმოადგენს ხანგრძლივი დისპროტეინემია. სისხლში აღინიშნება ლეიკოციტოზი და ედსის მომატება. 2-3 კვირის შემდეგ შეშუპებები ქრება, ნორმალიზდება არტერიული წნევა, დგება პოლიურიული კრიზის პერიოდი.

გამოჯანმრთელება

ჩვეულებრივ გამოჯანმრთელება დგება 2-2,5 თვის შემდეგ. დაავადების ექსტრაკაპილარული ფორმები ხასიათდება მწვავე დასაწყისით, მკვეთრად გამოხატული ექსტრარენული და შარდის სინდრომებით, თირკმლის უკმარისობის სწრაფი განვითარებით, ურემიით.
როგორც გართულება, საწყის პერიოდში შესაძლებელია აღინიშნოს თირკმლის ეკლამფსიის სურათი, რომელიც დაკავშირებულია ტვინის შეშუპებასთან და ქალაშიგა წნევის მომატებასთან.

ფორმები

  • ჰემატურიული
  • შეშუპებით-პროტეინული
  • შერეული

პათოლოგიური პროცესის აქტიურობის მიხედვით:

  • აქტიური ფაზა
  • ჩაცხრომის ფაზა
  • არააქტიური ფაზა

ჰემატურიული ფორმა ვლინდება გამოხატული ჰემატურიით, სახის შეშუპებით, არტერიული ჰიპერტენზიით. აღინიშნება ზოგადი ინტოქსიკაციის სიმპტომები – საერთო სიფერმკრთალე, მადის დაქვეითება, მოთენთილობა. ხშირია გულის მხრივ ცვლილებები. აქტიურ ფაზაში – ტემპერატურის მომატება, ედსის აჩქარება, ლეიკოციტოზი.
შესაძლებელია სხვადასხვა ხარისხის თირკმლის უკმარისობის განვითარება. პროტეინურია არ არის მკვეთრად გამოხატული და არ აღემატება 1-3%-ს. ნეფროზული ფორმა ხასიათდება გავრცელებული შეშუპებებით, პროტეინურიით, ჰიპო – და დისპროტეინემიით, ჰიპერლიპემიითა და ჰიპერქოლესტერინემიით. ჰიპერტენზია და ჰემატურია მკვეთრად გამოხატული არ არის.
ნეფროზული ფორმისათვის დამახასიათებელია დუნე და ხანგრძლივი ტალღისებრი მიმდინარეობა გაუმჯობესების პერიოდებითა და ახალი გამწვავებებით. შერეული ფორმა მიმდინარეობს შედარებით მძიმედ. დამახასიათებელია მყარი ჰიპერტენზული სინდრომი, გამოხატული შეშუპებები, მყარი პროტეინურია, ჰემატურია, დისპროტეინემია, ურემიის განვითარება. ამ ფორმის დროს მწვავე პერიოდში შესაძლებელია ოლიგურია თირკმლის მწვავე უკმარისობის გავითარებით.

დიაგნოზი

ეყრდნობა შარდის ანალიზის, ზიმნიცკის სინჯის მონაცემებს, დიურეზის განსაზღვრას, არტერიული წნევის, სისხლის ბიოქიმიური ანალიზის, მაკ-კლიურის სინჯის მონაცემებს. დიფერენციალური დიაგნოზი ტარდება ინტერსტიციულ ნეფრიტთან, პიელონეფრიტთან, შარდკენჭოვან დაავადებასთან, მემკვიდრეობით ნეფრიტთან, ჰემორაგიულ დიათეზთან.

მკურნალობა

აქტიურ ფაზაში აუცილებელია წოლითი რეჟიმი 4-6 კვირის განმავლობაში; ცილების იზღუდება მკურნალობის პირველ დღეებში, რის შემდეგადაც ბავშვი გადაჰყავთ სრულფასოვან კვებაზე. მიზანშეწონილია რაციონში მცენარეული ცხიმის შეყვანა. ყველა ავადმყოფს მწვავე პერიოდში ენიშნება ანტიბიოტიკები.

პროგნოზი

მწვავე მიმდინარეობის დროს შედარებით კეთილსაიმედოა. პროფილაქტიკა ითვალისწინებს ქრონიკული ანთებითი კერების მკურნალობას, შარდის გამოკვლევას კანის, ცხვირხახის მწვავე ჩირქოვან-ანთებითი დაავადებების დროს. პედიატრიული დაავადებები

.