ორთოგრაფიული წესების ძირითადი ჯგუფები (V)

მთავარ გვერდზე 

–  ურ (ლ) სუფიქსიანი ზედსართავების წარმოება

ალგორითმთა ამ ჯგუფის მომზადებისას, ძირითადად ვისარგებლეთ ზექალაშვილის სახელმძღვანელოთი. [1] მიანიშნებს რ.ზექალაშვილის სახელმძღვანელოზე. უშუალოდ სამედიცინო ტერმინოლოგიის საკითხებით დაინტერესებულ პირებს ვურჩევთ ამ სახელმძღვანელოს გაცნობას.

საძებნი სიმბოლო

წესი

გავრცელებული შეცდომა
თუ სიტყვის ფუძეში არის  – რ თანხმოვანი,  – ურ   სუფიქსი იცვლება  – ულ-ით როდესაც ფუძეში არ არის – რ თანხმოვანი და – ურ   სუფიქსის ნაცვლად წერენ  – ულ  -ს

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– ია

– ია და -ცია სუფიქსებში  – ა იკვეცება  და ვღებულობთ დაბოლოებას  – იული გავრცელებული შეცდომაა ი  –  ს გარეშე – ურ (ლ)

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– ლოგი

თუ სიტყვა მთავრდება სუფიქსოიდით – ლოგი,  მაშინ დაერთვის  – ურ (ლ) სუფიქსი გავრცელებული შეცდომაა იური, იული (ი) ხმარება. მეორე ეტაპის კონტროლი

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– გრაფი

თუ სიტყვა მთავრდება სუფიქსოიდით – გრაფი  მაშინ დაერთვის  – ულ სუფიქსი გავრცელებული შეცდომაა იული (ი) ხმარება. მეორე ეტაპის კონტროლი

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– მეტრი

თუ სიტყვა მთავრდება სუფიქსოიდით  – მეტრი,  მაშინ დაერთვის  – ულ სუფიქსი გავრცელებული შეცდომაა იული  ხმარება. მეორე ეტაპის კონტროლი

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– სკოპი

თუ სიტყვა მთავრდება სუფიქსოიდებით – სკოპი, მაშინ დაერთვის  – ურ (ლ) სუფიქსი გავრცელებული შეცდომაა იური, იული (ი) ხმარება. მეორე ეტაპის კონტროლი

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– ლოგია

თუ სიტყვა მთავრდება სუფიქსოიდით ლოგია,  მაშინ დაერთვის  – იურ  სუფიქსი გავრცელებული შეცდომაა ი  –  ს გარეშე – ურ

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– გრაფია

თუ სიტყვა მთავრდება სუფიქსოიდით – გრაფია,  მაშინ დაერთვის  – იულ სუფიქსი გავრცელებული შეცდომაა ი  –  ს გარეშე – ულ

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– მეტრია

თუ სიტყვა მთავრდება სუფიქსოიდით – მეტრია,  მაშინ დაერთვის  – იურ სუფიქსი გავრცელებული შეცდომაა ი  –  ს გარეშე – ურ

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– სკოპია

თუ სიტყვა მთავრდება სუფიქსოიდით – სკოპია,  მაშინ დაერთვის  – იურ (ლ) სუფიქსი გავრცელებული შეცდომაა ი  –  ს გარეშე – ურ (ლ)

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

–  იკ

– იკ  სუფიქსში არ იკარგება  – კ:  – იკ + ურ უნდა დარჩეს იკ +  ური. გავრცელებული შეცდომაა  – კ-ს დაკარგვა

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

–  ივ

– ივ სუფიქსიანში  – ურ-ის წინ – ვ იკარგება ივ +  ური იცვლება იური  –  ით. გავრცელებული შეცდომაა ვ  –  ს შენარჩუნება

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– ტიური

ტიურ(ლ)/  –  ციურ(ლ) დაბოლოებიან სიტყვებს განსხვავებული სემანტიკა აქვთ. აღრევის თავიდან ასაცილებლად, უნდა მიეთითოს რომ სხვადასხვა სემანტიკა აქვთ. განსხვავებული სემანტიკის აღსანიშნავად ჩვენ ვიყენებთ სიმბოლოს ^

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა:
– ტიური
–  ტიული
–  ციური
–  ციული

–  ტიული

–  ციური

–  ციული

– მა დაბოლოებიან ბერძნულ სიტყვებში აღდგება  – ტ ასო

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

–  ალური

უცხოურ -ალ და ქართულ -ურ სუფიქსებს ერთნაირი ფუნქცია აქვთ ამიტომ აღარაა საჭირო -ალ ეს განსაკუთრებით გავრცელებული შეცდომაა. მრავალ შემთხვევაში ტრადიციადაა ქცეული, რის გამოც ინგლისურ ქართული ლექსიკონის პირველ გამოცემაში იძულებული ვიყავით მრავალ შემთხვევაში დაგვეტოვებინა ტრადიციული ფორმა (სწორის მითითებით)

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

თუ რთული ფუძე რუსულში î  – მაკავშირებელი ხმოვნითაა შეერთებული, ქართულში ორივე ფუძეს დაერთვის  – ურ სუფიქსი (ან მივიღებთ ორ დამოუკიდებელ საიტყვას) რთული შესამოწმებელია

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– ურ სუფიქსიან რთულ სიტყვებში  – ურ  იწერება როცა არც ერთი ფუძე არ შეიცავს  რ-ს

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– ურ სუფიქსიან რთულ სიტყვებში  – ურ  იწერება როცა რ-ს  შეიცავს პირველი ფუძე  (ან პრეფიქსოიდი)

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

– ურ სუფიქსიან რთულ სიტყვებში  – ულ  იწერება როცა  – რ – ს შეიცავს რთული სიტყვის ბოლო ნაწილი (ან ორივე)

საილუსტრაციო ფაილზე გასვლა

____________________________________________________________________________________