ლალი დათეშიძე,
არჩილ შენგელია.
სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი
ენდოპლაზმური ბადე – (rete endoplasmicum) უჯრედის ორგანოიდი, რომელიც წარმოდგენილია a – და b – ციტომემბრანებით შემოსაზღვრული სუბმიკროსკოპული არხების, მილაკების, მომრგვალო ან მოგრძო ბუშტუკებისა და გაბრტყელებული პარკების განტოტვილი სისტემით. არჩევენ ორი ტიპის ენდოპლაზმურ ბადეს: 1. გრანულურ ანუ მქისე ენდოპლაზმურ ბადეს, რომელიც შედგება ფ – ციტომემბრანებისა, ანუ პარავეზიკულური მემბრანებისაგან მრავალრიცხოვანი რიბოსომებით გარეთა ზედაპირზე და 2. აგრანულურ ანუ გლუვ ენდოპლაზმურ ბადეს, რომელიც შედგება ი – ციტომემბრანების ანუ მეტავეზიკულური მემბრანებისაგან, რომლებიც რიბოსომებს არ შეიცავენ. ენდოპლაზმური ბადის ამ სახესხვაობებიდან პირველს უწოდებენ ერგასტოპლაზმას . ენდოპლაზმური ბადის მილაკებისა და ბუშტუკების დიამეტრი 100 Ao – დან 0,1 მკ – მდე ფარგლებში ცვალებადობს. მათი ღრუები, რომელთაც ცისტერნები ეწოდება, ავსებულია არასაკმაოდ შესწავლილი ქიმიური შედგენილობის ჰომოგენური ნივთიერებით. ენდოპლაზმური ბადე ასრულებს მნიშვნელოვან როლს უჯრედის სიცოცხლეში: ის განსაზღვრავს ციტოპლაზმაში ცირკულაციურ დინებებს და მონაწილეობს ნივთიერებათა ცვლის რეაქციებში, ვინაიდან მის მემბრანებზე განლაგებულია მრავალრიცხოვანი ფერმენტული სისტემები. ცილების სინთეზის ცენტრებია რიბოსომები, რომლებიც ამ ორგანოიდის მემბრანებთან მჭიდროდ არიან დაკავშირებული. ენდოპლაზმური ბადის სტრუქტურული კომპონენტების ფორმა, ზომები და ურთიერთგანლაგება სპეციფიურია თითოეული ტიპის უჯრედებისათვის, მაგრამ მათი ფუნქციური მდგომარეობის მიხედვით შეიძლება ძლიერ იცვლებოდეს. ენდოპლაზმური ბადე უჯრედის სულ მცირე დაზიანებაზე ძლიერ სწრაფად რეაგირებს. ტერმინი „ენდოპლაზმური ბადე“ შემოიღეს პორტერმა და კალმანმა (1952). (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და ემბრიოლოგიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი.”თბ.,”ცოდნა”.2000 წ.)
ბმულები: 1.საავტორო ფარმაცევტული სკოლა
2.სამედიცინო ლიტერატურა 3.საპატრიარქოს ქართული უნივერსიტეტი
4.დიეტები 5.ორსულობა და მშობიარობა