Tag Archives: ქრომოსომის

ცენტრომერა

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ცენტრომერა – (centrum – ცენტრი და ბერძნ. meros – ნაწილი) – ჩვეულებრივად ქრომოსომის პირველადი (ანუ ცენტრული) გადაზონრვის ადგილას მკვრივი სფერული სხეულაკი, რომელიც მართავს მის გადაადგილებას მიტოზის დროს. ცენტრომერების საშუალებით ქრომოსომები მაგრდება აქრომატული თითისტარას ძაფებზე. ცენტრომერები ქრომოსომებთან, აქრომატულ ძაფებთან და ცენტრიოლებთან ერთად შეადგენს მიტოზურ (ანუ გამყოფ) აპარატს. ცენტრომერების

Read More

ქრომოსომის ფენოტიპი

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ქრომოსომის ფენოტიპი – (phaenotypus chromosomatis ბერძნ. phaino  –  ვუჩვენებ და typos  –  სახე, ანაბეჭდი)  ქრომოსომების სა­ერ­თო სურათის ცვლილებები ქრომოსომაში უჯრედის განვითა­რებისა და ფუნქციონირების პირობების მიხედვით. ვარაუდობენ, რომ ამ დროს ქრომოსომების გენური შემადგენლობა უცვლელი რჩება, იცვლება მხოლოდ გენების აქტივობის დონე. ტერმინი შემოიღო ლიმა დე ფარიამ (1954). (ც. გაჩეჩილაძე,

Read More

ქრომოსომის ლოკუსები

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ქრომოსომის ლოკუსები – (loci chromosomatis ლათ.locus  –  ადგილი)   ქრომოსომების უბნები, რომლებშიც ლოკალიზებულია განსაზღვრული მემკვიდრეობითი ფაქტორები  –  გენები . მორგანის მიხედვით, ქრომოსომებს აქვს მათში ლოკუსების განლაგების ინდივი­დუა­ლური ნახატი (რუქა). ტერმინი ეკუთვნის მორგანს (1915). იხ.გენები, ქრომოსომები. (ც. გაჩეჩილაძე, ნ. ჩიკვილაძე. ჰისტოლოგიის, ციტოლოგიის და ემბრიოლოგიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი.”თბ.,”ცოდნა”.2000 წ.) გაფრთხილება!

Read More

ქრომოსომის ინვერსია

ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ქრომოსომის ინვერსია – (inversio chromosomatis ლათ.inversio  –  გადაბრუნება, შებრუნება)  მუტაგენური ფაქტორების მოქმედებით ქრომოსომის სტრუქტურული გარდაქმნის (აბერაციის) სახესხვაობა, რომელსაც ახასიათებს მისი მასალის გადანაწილება ქრომოსომის რომელიმე სეგმენტის 180წ გადაბრუნებით. ამ დროს ინვერსირებულ სეგმენტში გენების განლაგების წესი საპირისპიროდ იცვლება. გარდაქ­მნის ასეთი ტიპი წარმოიქმნება ქრომოსომის ორი გახლეჩისა და შუა სეგმენტის გადაბრუნების

Read More

ქრომოსომის დუპლიკაცია

ქრომოსომის დუპლიკაცია – (duplicatio chromosomatis ლათ. duplex  –  ორმაგი)   სახესხვაობა ქრომოსომული აბერაციის ქრომო­სომების სტრუქტურული ცვლილებების მუტაგენური ფაქტორების ზეგავლენით, რაც მდგომარეობს ქრომოსომის რომელიმე სეგმენტის გაორმაგებაში. თუ ქრომოსომაში უბნის გაორმაგება მოხდა მისი გადანაცვლებით მეორე ქრომოსომიდან (უფრო ხშირად ჰომოლო­გიურად), ასეთ დუპლიკაციას გადანაცვლებითს უწოდებენ. არჩევენ აგრეთვე გამეორებათა დუპლიკაციას, როდესაც დუპლიცირებული სეგმენტი ლოკალიზდება ქრომოსომაში საწყისი ქრომოსომის გვერდით. გაფრთხილება! ლალი დათეშიძე, არჩილ

Read More