ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი ოტოგენური სეფსისი – (ყელ – ყურ – ცხვ. დაავ.) წარმოადგენს მწვავე და ქრონიკული ჩირქოვანი შუა ოტიტის გართულებას. ვითარდება ანთებითი პროცესის სიგმოიდური, იშვიათად განივი ვენური წიაღის კედელზე გადასვლის დროს. ინფექციის შედეგად წიაღში ჩნდება თრომბი, რომელიც შემდგომ ჩირქდება. შესაძლებელია ჩირქოვანი თრომბის მოწყვეტილი ნაწილების ჰემატოგენური გზით გავრცელება ფილტვებში, სახსრებში, კუნთებში,
ოსტეოპათია ნეფროგენური – (ბერძ. Osteon ძვალი + pathos ტანჯვა, ავადყოფობა; nephros თირკმელი + gennao წარმოშობა; სინ.: ნეფროგენური ოსტეოდისტროფია, ურემიული, აზოტემიური ოსტეოპენია)ჩონჩხის დიფუზური დაზიანება თირკმელების უკმარისობისა და ტუბულოპათიების დროს, განპირობებული კალციუმ – ფოსფოროვანი ცვლის დარღვევებით. ნეფროგენული ოსტეოპათიის ძირითად მიზეზს წარმოადგენს თირკმელების ქრონიკული უკმარისობა, ასევე თანდაყოლილი და შეძენილი ტუბულოპათიები. თირკმლის ქრონიკული უკმარისობის დროს ნეფროგენული ოსტეოპათია კლინიკურად ვლინდება